ΕΙΝΑΙ αλήθεια ότι ο αποκρυφισμός ή αποκρυφολογία, είναι ο γενικός χαρακτηρισμός για διάφορες θεωρίες πρακτικές ή τελετουργικές που βασίζονται στην αποκρυφιστική γνώση και ιδιαίτερα στην υποτιθέμενη γνώση σχετικά με τον κόσμο των πνευμάτων και των άγνωστων δυνάμεων του σύμπαντος.
«Ο αποκρυφισμός είναι η υποτιθέμενη γνώση θεωριών, πρακτικών και τελετουργιών που βασίζεται σε, υποτιθέμενο, κόσμο των πνευμάτων και άγνωστες και υπεραισθητές δυνάμεις. Μέσα σε αυτές τις πρακτικές συγκαταλέγονται ο Υπνωτισμός, η Μαγγανεία, η Μαγεία και η Αλχημεία.
Σύμφωνα με τον Nicholas Goodrick-Clarke ο όρος αποκρυφισμός (για την ακρίβεια ο λατινικός αντίστοιχος όρος οccult ή occultus, που σημαίνει το κρυμμένο, το μυστικό) χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει γενικά τη δυτική ή ευρωπαϊκή παράδοση του εσωτερισμού, με στοιχεία που προσομοιάζουν επιστημονική ή φιλοσοφική θεώρηση και αναζήτηση γνώσης και επίσης σαφή θρησκευτικού τύπου στοιχεία. Περιλαμβάνει στοιχεία του γνωστικισμού, της ερμητικής φιλολογίας περί μαγείας και αλχημείας, του νεοπλατωνισμού και της Καββάλας.
Πολλές θρησκείες χρησιμοποιούν τον όρο αναφορικά με οποιαδήποτε θρησκευτική ή πνευματιστική αναζήτηση έξω από τα όρια που καθορίζει η θρησκεία.
Στον μεσαίωνα, η ποινή για όποιον εξασκούσε τέτοιου είδους τελετουργίες ή πρακτικές ήταν ο θάνατος σε δημόσια θέα, συνήθως πάνω στην πυρά ή αργός θάνατος σύμφωνα με την απόφαση της Ιεράς Εξέτασης.
Λίγα "αποκρυφιστικά" κείμενα (δεν πρέπει να συγχέονται με τα απόκρυφα κείμενα) επιβιώνουν στις μέρες μας, τα λεγόμενα "γριμόρια", χειρόγραφα μάγων-ιερέων-αλχημιστών, τα οποία φυλάσσονται σε μουσεία της Ευρώπης.
Ο αποκρυφισμός θεωρείται καθαρή μυθοπλασία, αν και οι αποκρυφιστές δηλώνουν πως απλά με τις υποτιθέμενες αρχαίες τους γνώσεις συμπληρώνουν τα κενά των τωρινών γνώσεων πάνω στις επιστήμες».
Ακολουθεί ο περιληπτικός κατάλογος των θεμάτων με τα οποία ασχολήθηκε η νέα τεκμηριωμένη έρευνα!:
Σύμφωνα με τον Nicholas Goodrick-Clarke ο όρος αποκρυφισμός (για την ακρίβεια ο λατινικός αντίστοιχος όρος οccult ή occultus, που σημαίνει το κρυμμένο, το μυστικό) χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει γενικά τη δυτική ή ευρωπαϊκή παράδοση του εσωτερισμού, με στοιχεία που προσομοιάζουν επιστημονική ή φιλοσοφική θεώρηση και αναζήτηση γνώσης και επίσης σαφή θρησκευτικού τύπου στοιχεία. Περιλαμβάνει στοιχεία του γνωστικισμού, της ερμητικής φιλολογίας περί μαγείας και αλχημείας, του νεοπλατωνισμού και της Καββάλας.
Πολλές θρησκείες χρησιμοποιούν τον όρο αναφορικά με οποιαδήποτε θρησκευτική ή πνευματιστική αναζήτηση έξω από τα όρια που καθορίζει η θρησκεία.
Στον μεσαίωνα, η ποινή για όποιον εξασκούσε τέτοιου είδους τελετουργίες ή πρακτικές ήταν ο θάνατος σε δημόσια θέα, συνήθως πάνω στην πυρά ή αργός θάνατος σύμφωνα με την απόφαση της Ιεράς Εξέτασης.
Λίγα "αποκρυφιστικά" κείμενα (δεν πρέπει να συγχέονται με τα απόκρυφα κείμενα) επιβιώνουν στις μέρες μας, τα λεγόμενα "γριμόρια", χειρόγραφα μάγων-ιερέων-αλχημιστών, τα οποία φυλάσσονται σε μουσεία της Ευρώπης.
Ο αποκρυφισμός θεωρείται καθαρή μυθοπλασία, αν και οι αποκρυφιστές δηλώνουν πως απλά με τις υποτιθέμενες αρχαίες τους γνώσεις συμπληρώνουν τα κενά των τωρινών γνώσεων πάνω στις επιστήμες».
Ακολουθεί ο περιληπτικός κατάλογος των θεμάτων με τα οποία ασχολήθηκε η νέα τεκμηριωμένη έρευνα!:
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΤΕΣ Ή ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΤΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ!.
1. ΑΚΚΑ ΛΑΡΕΝΤΣΙΑ: Μυθική φιγούρα της ρωμαϊκής θρησκείας, πρόγονος και ευεργέτιδα της Ρώμης. Μνημονεύεται είτε ως η τροφός του Ρωμύλου, είτε ως μία πόρνη που άφησε όλα της τα αγαθά στη Ρώμη.
2. ΑΛΧΗΜΕΙΑ. Μαγική-θρησκευτική τέχνη, διαδεδομένη τόσο στην αρχαιότητα όσο και στο Μεσαίωνα στη Δύση, ιδιαίτερα μετά τον 12ο αι. Σκοπός της ήταν, μέσα από ψευδοεπιστημονικές πρακτικές, να μετατρέψει τα μέταλλα σε χρυσό, να θεραπεύσει όλες τις ασθένειες και να ανακαλύψει το ελιξίριο της μακροζωίας. Οι αλχημιστικές τεχνικές ήταν εσωτερικές και καλύπτονταν από μυστικότητα, οι δε αλχημιστές ήταν δεσμευμένοι από όρκους. Η ουσία που θα επέτρεπε όλα αυτά λεγόταν “φιλοσοφική λίθος” (στα αραβικά al-kimiya). Οι έρευνες των αλχημιστών βοήθησαν πολύ στην ανάπτυξη της χημείας τον 18ο αι.
3. ΑΜΠΡΑΚΑΤΑΜΠΡΑ. Λέξη στην οποία στα πιο αρχαία καβαλιστικά κείμενα, αποδίδονταν μαγικές δυνάμεις. Προφανώς προέρχεται από το εβραϊκό haberacah daberah, που σημαίνει “ευλογώ”.
4. ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ. Θεωρία που πιστεύει στην ύπαρξη δυνάμεων, οντοτήτων ή δυνατοτήτων έξω από το κανονικό επίπεδο της συνείδησης, αλλά παρ’ όλα αυτά αναγνωρίσιμες διαμέσου ιδιαίτερων τεχνικών. Σύμφωνα με τις αποκρυφιστικές σχολές τα υπερφυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να εξεταστούν με τις εν χρήσει επιστημονικές μεθόδους. Πρόκειται για δυνάμεις αναγνωρίσιμες μόνο διαμέσου άμεσης επαφής, ελεγχόμενης από κάποιο άτομο προικισμένο με ξεχωριστά χαρίσματα που ανάπτυξε παρακολουθώντας έναν ειδικό τύπο σχολείου. Ρεύματα του αποκρυφισμού είναι η θεοσοφία, η ανθρωποσοφία, ο πνευματισμός.
5. ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ. Κλάδος του αποκρυφισμού, μαντική τέχνη που μελετά τις σχέσεις ανάμεσα στις κινήσεις των άστρων και των πλανητών και στα γήινα συμβάντα, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε πλανητικό. Μάλλον γεννήθηκε στην κεντρική Ασία, ήταν όμως ήδη γνωστή στους Χαλδαίους γύρω στο 5000 π.Χ. και μετά εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και στην Ελλάδα. Γνωστή είναι επίσης και η ινδική, όπως και η κινέζικη αστρολογία.
6. ΒΟΥΝΤΟΥ ή βουντού, θρησκεία που γεννήθηκε ανάμεσα στους μαύρους σκλάβους της Αϊτής. Γεννήθηκε από την αλληλεπίδραση ανάμεσα στη χριστιανική πίστη και τις παραδοσιακές αφρικανικές λατρείες. Τυπικό στοιχείο του βοντού είναι το ζόμπι, ο ζωντανός-νεκρός. Είναι διαδεδομένη στην Καραϊβική.
7. ΓΕΩΜΑΝΤΕΙΑ. Μαντική τέχνη που ασχολείται με την ερμηνεία ορατών σημείων στην επιφάνεια της γης. Αυτά μπορεί να είναι είτε φυσικά όπως ρήγματα και σχισμές, είτε τεχνητά που τα δημιουργεί ο μάντης όπως γραμμές και σχήματα σχεδιασμένα στην τύχη.
8. ΓΚΡΟΥΠ, ΓΚΕΕΡΤ: Ολλανδός μυστικιστής (1340-1384). Αφού πήρε μαθήματα θεολογίας, ιατρικής, αστρονομίας, ακολούθησε μια μυστικιστική κατεύθυνση (1370-1374) και αφοσιώθηκε στο κήρυγμα.
9. ΚΑΛΙΟΣΤΡΟ, ΑΛΕΣΑΝΤΡΟ, κόμης: Ψευδώνυμο του Ιταλού Τζουζέπε Μπάλσαμο. Ήταν τυχοδιώκτης (Παλέρμο 1743 - Σαν Λεό 1795). Απέκτησε μεγάλη φήμη στην Ευρώπη σαν θεραπευτής και μάγος. Έγινε Μασόνος και ίδρυσε μια τεκτονική στοά ‘αιγυπτιακών τελετουργιών’. Στο Παρίσι αναμείχθηκε σε σκάνδαλα και το 1786 διώχτηκε από την Γαλλία. Το 1789 στη Ρώμη, οδηγήθηκε στην Ιερά Εξέταση και φυλακίστηκε στο φρούριο του Σαν Λεόν.
10. ΜΑΣΟΝΙΑ: Μυστική εταιρεία, οι απαρχές της οποίας φαίνεται πως ανάγονται στις μεσαιωνικές αγγλικές και γερμανικές συντεχνίες των Ελεύθερων Τεκτόνων. Η σύγχρονη μασονία, που εμπνεύστηκε από τα ιδανικά του Διαφωτισμού περί θρησκευτικής ανεξιθρησκείας, ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1717 και διαδόθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Εισήχθη σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη και επηρέασε την εσωτερική πολιτική σκηνή τους κυρίως με το Ναπολέοντα, αν και σε αρκετές περιπτώσεις οι οπαδοί της χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν τον αφορισμό της Καθολικής εκκλησίας. Σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής ζωής υπήρξαν ακόλουθοι της μασονίας. Οι μασόνοι, που ονομάζονται και ελευθεροτέκτονες, διακρίνονται σε διάφορους βαθμούς, μεταξύ των οποίων οι μαθητευόμενοι, οι σύντροφοι, οι διδάσκαλοι, οι μεγάλοι διδάσκαλοι-τέκτονες κλπ. Οι οργανώσεις τους ονομάζονται στοές και πολλές στοές αποτελούν μια μεγάλη στοά, που ελέγχεται από ένα Μέγα Διδάσκαλο. Χαρακτηριστικό της οργάνωσης αποτελεί η άκρα μυστικότητα των δραστηριοτήτων της και το στοιχείο της συναλληλίας και αλληλοβοήθειας ανάμεσα στα μέλη της.
11. ΜΕΝΤΙΟΥΜ: Είναι άτομο με ιδιαίτερες ψυχικές ικανότητες, που κάνει το διάμεσο (αγγλ. medium) μεταξύ του κόσμου των ζωντανών και εκείνου των νεκρών, προκειμένου να επικοινωνήσει με πνεύματα νεκρών. Σε ερευνητικά κέντρα, όπου εξετάζονται τα ψυχικά φαινόμενα, μέντιουμ συνεργάζονται για την διενέργεια πειραμάτων.
12. ΜΕΤΕΜΨΥΧΩΣΗ: Θεωρία μερικών φιλοσοφιών και θρησκειών (ινδουισμός, βουδισμός, ορφισμός), σύμφωνα με την οποία η ψυχή έχει κυκλική δραστηριότητα: Αφού ζήσει σ’ ένα σώμα, με το θάνατο του σώματος αυτού μετενσαρκώνεται, γεννιέται δηλαδή σ’ ένα καινούργιο σώμα.
13. ΜΠΑΡΜΠΑΝΕΡΑ: Τίτλος λαϊκού αστρολογικού ημερολογίου, που τυπώθηκε το 1743 στο Φολίνιο.
14. ΜΠΛΑΒΑΝΣΚΥ Έλενα Πέτροβνα: Ρωσίδα συγγραφέας (1831-1891).Ίδρυσε την Θεοσοφική Εταιρεία πρώτα στην Νέα Υόρκη και μετά στην Ινδία. Έγραψε: “Η μυστική διδασκαλία” (1888), “Το κλειδί της θεοσοφίας” (1890).
15. ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΑ: Μαντική τεχνική, κατά την οποία λαμβάνεται χρησμός από το πνεύμα ενός νεκρού, την επέμβαση του οποίου επικαλούνται οι άνθρωποι με διάφορους τρόπους και σκοπό τη διάγνωση του μέλλοντος από αυτό. Η αρχαία λέξη ήταν νεκυομαντεία. Βασιζόταν στην πίστη ότι οι ψυχές είναι αθάνατες και μετά το σωματικό θάνατο έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν τους ζωντανούς. Κλασικό παράδειγμα νεκρομαντείας είναι τα αρχαία ελληνικά μαντεία της Χαρώνειας και του Τρωφωνίου. Ακόμα τη συναντάμε στους Πέρσες του Αισχύλου, όπου γίνεται το κάλεσμα του πνεύματος του Δαρείου, όπως και στην Οδύσσεια του Ομήρου, όπου ο Οδυσσέας συνομιλεί με ψυχές νεκρών στον Άδη.
16. ΝΟΣΤΡΑΔΑΜΟΣ: Διάσημος Γάλλος γιατρός και αστρολόγος εβραϊκής καταγωγής(1503-1566). Με την προστασία της Αικατερίνης των Μεδίκων έγραψε έμμετρες προφητείες με τον τίτλο “Αιώνες” (1550-1556), τις οποίες εξέδωσε τρία χρόνια μετά.
17. ΟΡΦΙΣΜΟΣ: Ο ορφισμός είναι θρησκευτικό φαινόμενο με μυστικιστικό χαρακτήρα, που αναπτύσσεται στην αρχαία Ελλάδα κοντά στον 6ο π.Χ. αι. Μυθικός θεμελιωτής του ορφισμού είναι ο Ορφέας, ενώ οπαδοί του οι ορφικοί. Η βασική διδασκαλία του ορφισμού είναι η αποστροφή προς το αίμα και ο ισχυρός πόθος για δικαιοσύνη. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι τούτη η διδασκαλία τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που αναπτύχθηκε σηματοδότησε σημαντικές αλλαγές, καθώς πρόκειται για μια εποχή γενικότερης κοινωνικοθρησκευτικής ανανέωσης με εξύψωση του λαϊκού θρησκευτικού στοιχείου και παραμερισμό της θρησκείας των ευγενών. Η διαφοροποίηση με την τελευταία γίνεται φανερή με τους καθαρμούς μέσα από τις ορφικές τελετές, στις οποίες μπορούσε να μυηθεί ο καθένας. Όταν μιλάμε για ορφικές τελετές, εννοούμε ένα ολόκληρο συστηματικό πρόγραμμα τελετουργικής προετοιμασίας, προκειμένου η ψυχή μετά τον αποχωρισμό της από το σώμα να αναπαυτεί στην ευτυχισμένη έδρα. Για αυτό το σκοπό οι ορφικοί επέβαλλαν στους ευατούς τους ζωή με αγνότητα, ασκητικότητα και μετείχαν τακτικά στους θρησκευτικούς καθαρμούς, που τελούσαν οι ορφεοτελεστές. Επίσης, φορούσαν λευκό ένδυμα και ήταν υποχρεωμένοι να εκδηλώνουν τη φρίκη τους προς οποιαδήποτε νεκρική επαφή. Νεκρική επαφή χαρακτηριζόταν η προσέγγιση σε τάφους, το να τρώνε χόρτα από αυτά, που προσφέρονταν στους νεκρούς, η κρεοφαγία και η γένεση παιδιών. Μπορούμε να κατανοήσουμε, όμως, καλύτερα το νόημα των ορφικών τελετών, αν διερευνήσουμε τον “ιερό λόγο” των ορφικών για το θάνατο του μεγάλου τους Θεού Ζαγρέα. Ο Ζαγρέας ήταν Θεός του κάτω κόσμου, που γεννήθηκε στην Κρήτη από το Δία και την Περσεφόνη. Όταν ήταν μικρό παιδί και κινδύνευε από τον Κρόνο τον προστάτευαν οι κούρητες, ένοπλοι ιερείς. Παρά τούτο οι κακόβουλοι και εγκληματικοί τιτάνες τον επιβουλεύτηκαν, κατόρθωσαν να τον αποσπάσουν από τους κούρητες, τον διαμέλισαν και τον έφαγαν, εκτός από την καρδιά του, που τη γλύτωσε η Αθηνά. Ο Δίας για να τους εκδικηθεί του κατακεραύνωσε. Από τη στάχτη των κεραυνωμένων τιτάνων, όπως πίστευαν οι ορφικοί, δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι, οι οποίοι κληρονόμησαν δύο φύσεις, την κακή ή τιτανική (το σώμα) και τη θεϊκή (τη ψυχή), γιατί οι τιτάνες είχαν φάει το Ζαγρέα. Για τους ορφικούς ο φόνος και το φάγωμα του Ζαγρέα θεωρήθηκε το μεγαλύτερο αμάρτημα και έτσι εξηγείται με ακρίβεια η έντονη αποστροφή τους προς το φόνο, την ωμοφαγία, την κρεοφαγία και τις νεκρικές επαφές. Αυτό άλλωστε το ζήτησε επιτακτικά ο ίδιος ο Ορφέας, με τις εντολές “φόνων απέχεσθαι” και “σαρκών εδωδής απέχεσθαι”. Στο σημείο αυτό μας δίνεται η ευκαιρία να αναζητήσουμε μερικά στοιχεία για τη μορφή του Ορφέα, παρόλο που τα μεθοδολογικά προβλήματα είναι μεγάλα. Για αυτό θα μείνουμε σε δύο μόνο εκδοχές σχετικά με τον ιδρυτή του ορφισμού. Σύμφωνα με την πρώτη πρόκειται για τον περίφημο θρακιώτη λυράρη και τραγουδιστή, ο οποίος με τον ήχο της λύρας του προσέλκυε όχι μόνο τα έμψυχα όντα αλλά και ολόκληρη τη φύση. Ακόμη, είναι πιθανό να συνέθεσε αυτός ο ίδιος τους ύμνους, τους χρησμούς και τις καθαρτικές φράσεις των ορφικών τελετών. Σύμφωνα με την άλλη εκδοχή, πρόκειται για κάποιο σοφό άνδρα με βαθειά θεολογική σκέψη και έμπνευση, που ανάπτυξε την φιλοσοφική κοσμογονία του “ιερού λόγου” και σύνολη τη διδασκαλία του ορφισμού. Κλείνοντας, θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόμασταν στις πηγές του ορφισμού. Κυριότερη πηγή είναι τα περίφημα χρυσά φύλλα, δηλαδή χρυσά ελάσματα που τοποθετούνται στους τάφους των νεκρών και περιείχαν οδηγίες για το ταξίδι τους προς τον Άδη. Δεύτερη πηγή είναι το έργο “Εις Άδου καταβάσεις”, ιστορίες από θνητούς που κατέβηκαν στον Άδη, μια από τις οποίες συνέγραψε σίγουρα ο Ορφέας ίσως και περισσότερες. Αυτό που προκύπτει ως κύρια ιδέα για το θρησκευτικό φαινόμενο του ορφισμού από τις δύο αυτές πηγές είναι ταυτόχρονα και μια περιεκτική ανασκόπηση όλων των στοιχείων που είδαμε από την αρχή. Η έμμονη ανησυχία των ορφικών, που εκδηλωνόταν μ’ έναν ασταμάτητο πόλεμο κατά των ορέξεων του σώματος, συνίστατο στην αγωνία για το υπερπέραν και την εκεί τύχη τους.
18. ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΜΟΣ: Μυστικιστικό ρεύμα που οι οπαδοί του πιστεύουν στη μετά θάνατον ζωή των ψυχών των νεκρών και στη δυνατότητα επικοινωνίας μαζί τους. Εμφανίστηκε το 19ο αι. στις Η.Π.Α. Ανάγεται στα αρχαία ψυχιστικά δόγματα και στις πολύμορφες αντιλήψεις για την ύπαρξη υπερφυσικού κόσμου ακι άυλων όντων και στη δυνατότητα επικοινωνίας ορισμένων μυημένων μαζί τους. κάτω από ορισμένες ειδικές συνθήκες.
19. ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ: Τέχνη της πρόβλεψης του μέλλοντος μέσω της ανάλυσης εξωτερικών στοιχείων που θεωρούνται σύμβολα ή σημάδια της θείας θέλησης (θέση των άστρων, πέταγμα των πουλιών, εξέταση των σπλάχνων των θυμάτων που θυσιάστηκαν, κλήρωση αριθμών κ.τλ.).
20. ΡΑΒΔΟΣΚΟΠΙΑ: Ικανότητα (λέγεται και ραβδομαντεία) μερικών ατόμων να αισθάνονται την ύπαρξη νερού ή συγκεκριμένων ορυκτών στο υπέδαφος με τη βοήθεια μιας ράβδου ή ενός εκκρεμούς που κρατούν στα χέρια. Η ραβδοσκοπία είναι πάρα πολύ παλιά τεχνική που χρησιμοποιούνταν και για την ανακάλυψη του σταδίου των νοσημάτων διαφόρων οργάνων.
21. ΡΟΔΟΣΤΑΥΡΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ: Γερμανική θεοσοφική Ένωση που ιδρύθηκε από τον Ρόζενκροϊτζ τον 15ο αι. και άκμασε τον 17ο αι., και περιλάμβανε αστρολόγους, μάγους και επιστήμονες που κήρυτταν και επιθυμούσαν την πνευματική ανανέωση του κόσμου.
22. ΣΙΒΥΛΛΕΙΑ ΒΙΒΛΙΑ: Βιβλία που περιείχαν χρησμούς της Σίβυλλας Κουμάνα, που σύμφωνα με την παράδοση, παραδόθηκαν στον βασιλιά της Ρώμης, Ταρκύνιο Πρίσκο. Τα βιβλία καταστράφηκαν μετά τη λεηλασία του ναού, το 83 π.Χ.
23. ΣΟΥΣΟ, ΧΑΪΝΡΙΧ: Γερμανός μυστικιστής, (γύρω στα 1293 - 1366), μαθητής του Έκχαρτ. Το έργο του, αποτέλεσμα περισσότερο μυστικιστικής και ασκητικής εμπειρίας παρά μελέτης, είναι από τα πιο αξιόλογα του γερμανικού μυστικισμού. Έργα του: Bιβλίο της αλήθειας (περίπου το 1327), Βιβλίο της εσωτερικής σοφίας (περίπου το 1328), Συλλογή επιστολών.
24. ΣΤΟΑ: α) Στη βοτανική είναι η κοιλότητα της ωοθήκης στην οποία βρίσκονται τα ωάρια. β) Στην ανατομία, είναι το κενό διάστημα ή η κοιλότητα που περιέχει ένα όργανο. γ) Στο μασονικό λεξιλόγιο, ο όρος σημαίνει είτε τον τόπο συγκεντρώσεων είτε το σύνολο των μελών ενός τμήματος. Μεγάλη Στοά είναι ο κεντρικός οργανισμός απ’ τον οποίο εξαρτώνται όλα τα τμήματα.
25. ΤΑΟΥΛΕΡΟ, ΤΖΟΒΑΝΙ (περίπου 1300 - 1361): Ιταλοποιημένο όνομα του Γιόχαν Τάουλερ (Johann Tauler), Γερμανού μυστικιστή. Δομινικανός. Στα κηρύγματά του εξήγησε πώς η ψυχή, μέσω του ασκητισμού, φτάνει στη μυστικιστική ένωση με το Θεό.
26. ΤΑΡΩ: Είδος χαρτοπαιγνίου, που παίζεται με 22 κάρτες με φιγούρες που ενώνονται σε 4 αριθμητικές σειρές, (στο νούμερο 56). Τα χαρτιά αυτά χρησιμοποιούνται επίσης και για την πρόβλεψη του μέλλοντος.
27. ΦΥΛΑΚΤΟ: Αντικείμενο φορέας μαγικής δύναμης, που διαφυλάττει από εχθρικές δυνάμεις και έχει αποτροπιαστικές και εξευμενιστικές ιδιότητες. Η χρήση του ανάγεται στους πρωτόγονους χρόνους, στις πρώτες μορφές θρησκείας. Διαδεδομένο και στο χριστιανισμό, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια, όπου γι' αυτό το σκοπό χρησιμοποιούσαν λείψανα αγίων ή κομμάτια από το Τίμιο Ξύλο.
2. ΑΛΧΗΜΕΙΑ. Μαγική-θρησκευτική τέχνη, διαδεδομένη τόσο στην αρχαιότητα όσο και στο Μεσαίωνα στη Δύση, ιδιαίτερα μετά τον 12ο αι. Σκοπός της ήταν, μέσα από ψευδοεπιστημονικές πρακτικές, να μετατρέψει τα μέταλλα σε χρυσό, να θεραπεύσει όλες τις ασθένειες και να ανακαλύψει το ελιξίριο της μακροζωίας. Οι αλχημιστικές τεχνικές ήταν εσωτερικές και καλύπτονταν από μυστικότητα, οι δε αλχημιστές ήταν δεσμευμένοι από όρκους. Η ουσία που θα επέτρεπε όλα αυτά λεγόταν “φιλοσοφική λίθος” (στα αραβικά al-kimiya). Οι έρευνες των αλχημιστών βοήθησαν πολύ στην ανάπτυξη της χημείας τον 18ο αι.
3. ΑΜΠΡΑΚΑΤΑΜΠΡΑ. Λέξη στην οποία στα πιο αρχαία καβαλιστικά κείμενα, αποδίδονταν μαγικές δυνάμεις. Προφανώς προέρχεται από το εβραϊκό haberacah daberah, που σημαίνει “ευλογώ”.
4. ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ. Θεωρία που πιστεύει στην ύπαρξη δυνάμεων, οντοτήτων ή δυνατοτήτων έξω από το κανονικό επίπεδο της συνείδησης, αλλά παρ’ όλα αυτά αναγνωρίσιμες διαμέσου ιδιαίτερων τεχνικών. Σύμφωνα με τις αποκρυφιστικές σχολές τα υπερφυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να εξεταστούν με τις εν χρήσει επιστημονικές μεθόδους. Πρόκειται για δυνάμεις αναγνωρίσιμες μόνο διαμέσου άμεσης επαφής, ελεγχόμενης από κάποιο άτομο προικισμένο με ξεχωριστά χαρίσματα που ανάπτυξε παρακολουθώντας έναν ειδικό τύπο σχολείου. Ρεύματα του αποκρυφισμού είναι η θεοσοφία, η ανθρωποσοφία, ο πνευματισμός.
5. ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ. Κλάδος του αποκρυφισμού, μαντική τέχνη που μελετά τις σχέσεις ανάμεσα στις κινήσεις των άστρων και των πλανητών και στα γήινα συμβάντα, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε πλανητικό. Μάλλον γεννήθηκε στην κεντρική Ασία, ήταν όμως ήδη γνωστή στους Χαλδαίους γύρω στο 5000 π.Χ. και μετά εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και στην Ελλάδα. Γνωστή είναι επίσης και η ινδική, όπως και η κινέζικη αστρολογία.
6. ΒΟΥΝΤΟΥ ή βουντού, θρησκεία που γεννήθηκε ανάμεσα στους μαύρους σκλάβους της Αϊτής. Γεννήθηκε από την αλληλεπίδραση ανάμεσα στη χριστιανική πίστη και τις παραδοσιακές αφρικανικές λατρείες. Τυπικό στοιχείο του βοντού είναι το ζόμπι, ο ζωντανός-νεκρός. Είναι διαδεδομένη στην Καραϊβική.
7. ΓΕΩΜΑΝΤΕΙΑ. Μαντική τέχνη που ασχολείται με την ερμηνεία ορατών σημείων στην επιφάνεια της γης. Αυτά μπορεί να είναι είτε φυσικά όπως ρήγματα και σχισμές, είτε τεχνητά που τα δημιουργεί ο μάντης όπως γραμμές και σχήματα σχεδιασμένα στην τύχη.
8. ΓΚΡΟΥΠ, ΓΚΕΕΡΤ: Ολλανδός μυστικιστής (1340-1384). Αφού πήρε μαθήματα θεολογίας, ιατρικής, αστρονομίας, ακολούθησε μια μυστικιστική κατεύθυνση (1370-1374) και αφοσιώθηκε στο κήρυγμα.
9. ΚΑΛΙΟΣΤΡΟ, ΑΛΕΣΑΝΤΡΟ, κόμης: Ψευδώνυμο του Ιταλού Τζουζέπε Μπάλσαμο. Ήταν τυχοδιώκτης (Παλέρμο 1743 - Σαν Λεό 1795). Απέκτησε μεγάλη φήμη στην Ευρώπη σαν θεραπευτής και μάγος. Έγινε Μασόνος και ίδρυσε μια τεκτονική στοά ‘αιγυπτιακών τελετουργιών’. Στο Παρίσι αναμείχθηκε σε σκάνδαλα και το 1786 διώχτηκε από την Γαλλία. Το 1789 στη Ρώμη, οδηγήθηκε στην Ιερά Εξέταση και φυλακίστηκε στο φρούριο του Σαν Λεόν.
10. ΜΑΣΟΝΙΑ: Μυστική εταιρεία, οι απαρχές της οποίας φαίνεται πως ανάγονται στις μεσαιωνικές αγγλικές και γερμανικές συντεχνίες των Ελεύθερων Τεκτόνων. Η σύγχρονη μασονία, που εμπνεύστηκε από τα ιδανικά του Διαφωτισμού περί θρησκευτικής ανεξιθρησκείας, ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1717 και διαδόθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Εισήχθη σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη και επηρέασε την εσωτερική πολιτική σκηνή τους κυρίως με το Ναπολέοντα, αν και σε αρκετές περιπτώσεις οι οπαδοί της χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν τον αφορισμό της Καθολικής εκκλησίας. Σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής ζωής υπήρξαν ακόλουθοι της μασονίας. Οι μασόνοι, που ονομάζονται και ελευθεροτέκτονες, διακρίνονται σε διάφορους βαθμούς, μεταξύ των οποίων οι μαθητευόμενοι, οι σύντροφοι, οι διδάσκαλοι, οι μεγάλοι διδάσκαλοι-τέκτονες κλπ. Οι οργανώσεις τους ονομάζονται στοές και πολλές στοές αποτελούν μια μεγάλη στοά, που ελέγχεται από ένα Μέγα Διδάσκαλο. Χαρακτηριστικό της οργάνωσης αποτελεί η άκρα μυστικότητα των δραστηριοτήτων της και το στοιχείο της συναλληλίας και αλληλοβοήθειας ανάμεσα στα μέλη της.
11. ΜΕΝΤΙΟΥΜ: Είναι άτομο με ιδιαίτερες ψυχικές ικανότητες, που κάνει το διάμεσο (αγγλ. medium) μεταξύ του κόσμου των ζωντανών και εκείνου των νεκρών, προκειμένου να επικοινωνήσει με πνεύματα νεκρών. Σε ερευνητικά κέντρα, όπου εξετάζονται τα ψυχικά φαινόμενα, μέντιουμ συνεργάζονται για την διενέργεια πειραμάτων.
12. ΜΕΤΕΜΨΥΧΩΣΗ: Θεωρία μερικών φιλοσοφιών και θρησκειών (ινδουισμός, βουδισμός, ορφισμός), σύμφωνα με την οποία η ψυχή έχει κυκλική δραστηριότητα: Αφού ζήσει σ’ ένα σώμα, με το θάνατο του σώματος αυτού μετενσαρκώνεται, γεννιέται δηλαδή σ’ ένα καινούργιο σώμα.
13. ΜΠΑΡΜΠΑΝΕΡΑ: Τίτλος λαϊκού αστρολογικού ημερολογίου, που τυπώθηκε το 1743 στο Φολίνιο.
14. ΜΠΛΑΒΑΝΣΚΥ Έλενα Πέτροβνα: Ρωσίδα συγγραφέας (1831-1891).Ίδρυσε την Θεοσοφική Εταιρεία πρώτα στην Νέα Υόρκη και μετά στην Ινδία. Έγραψε: “Η μυστική διδασκαλία” (1888), “Το κλειδί της θεοσοφίας” (1890).
15. ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΑ: Μαντική τεχνική, κατά την οποία λαμβάνεται χρησμός από το πνεύμα ενός νεκρού, την επέμβαση του οποίου επικαλούνται οι άνθρωποι με διάφορους τρόπους και σκοπό τη διάγνωση του μέλλοντος από αυτό. Η αρχαία λέξη ήταν νεκυομαντεία. Βασιζόταν στην πίστη ότι οι ψυχές είναι αθάνατες και μετά το σωματικό θάνατο έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν τους ζωντανούς. Κλασικό παράδειγμα νεκρομαντείας είναι τα αρχαία ελληνικά μαντεία της Χαρώνειας και του Τρωφωνίου. Ακόμα τη συναντάμε στους Πέρσες του Αισχύλου, όπου γίνεται το κάλεσμα του πνεύματος του Δαρείου, όπως και στην Οδύσσεια του Ομήρου, όπου ο Οδυσσέας συνομιλεί με ψυχές νεκρών στον Άδη.
16. ΝΟΣΤΡΑΔΑΜΟΣ: Διάσημος Γάλλος γιατρός και αστρολόγος εβραϊκής καταγωγής(1503-1566). Με την προστασία της Αικατερίνης των Μεδίκων έγραψε έμμετρες προφητείες με τον τίτλο “Αιώνες” (1550-1556), τις οποίες εξέδωσε τρία χρόνια μετά.
17. ΟΡΦΙΣΜΟΣ: Ο ορφισμός είναι θρησκευτικό φαινόμενο με μυστικιστικό χαρακτήρα, που αναπτύσσεται στην αρχαία Ελλάδα κοντά στον 6ο π.Χ. αι. Μυθικός θεμελιωτής του ορφισμού είναι ο Ορφέας, ενώ οπαδοί του οι ορφικοί. Η βασική διδασκαλία του ορφισμού είναι η αποστροφή προς το αίμα και ο ισχυρός πόθος για δικαιοσύνη. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι τούτη η διδασκαλία τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που αναπτύχθηκε σηματοδότησε σημαντικές αλλαγές, καθώς πρόκειται για μια εποχή γενικότερης κοινωνικοθρησκευτικής ανανέωσης με εξύψωση του λαϊκού θρησκευτικού στοιχείου και παραμερισμό της θρησκείας των ευγενών. Η διαφοροποίηση με την τελευταία γίνεται φανερή με τους καθαρμούς μέσα από τις ορφικές τελετές, στις οποίες μπορούσε να μυηθεί ο καθένας. Όταν μιλάμε για ορφικές τελετές, εννοούμε ένα ολόκληρο συστηματικό πρόγραμμα τελετουργικής προετοιμασίας, προκειμένου η ψυχή μετά τον αποχωρισμό της από το σώμα να αναπαυτεί στην ευτυχισμένη έδρα. Για αυτό το σκοπό οι ορφικοί επέβαλλαν στους ευατούς τους ζωή με αγνότητα, ασκητικότητα και μετείχαν τακτικά στους θρησκευτικούς καθαρμούς, που τελούσαν οι ορφεοτελεστές. Επίσης, φορούσαν λευκό ένδυμα και ήταν υποχρεωμένοι να εκδηλώνουν τη φρίκη τους προς οποιαδήποτε νεκρική επαφή. Νεκρική επαφή χαρακτηριζόταν η προσέγγιση σε τάφους, το να τρώνε χόρτα από αυτά, που προσφέρονταν στους νεκρούς, η κρεοφαγία και η γένεση παιδιών. Μπορούμε να κατανοήσουμε, όμως, καλύτερα το νόημα των ορφικών τελετών, αν διερευνήσουμε τον “ιερό λόγο” των ορφικών για το θάνατο του μεγάλου τους Θεού Ζαγρέα. Ο Ζαγρέας ήταν Θεός του κάτω κόσμου, που γεννήθηκε στην Κρήτη από το Δία και την Περσεφόνη. Όταν ήταν μικρό παιδί και κινδύνευε από τον Κρόνο τον προστάτευαν οι κούρητες, ένοπλοι ιερείς. Παρά τούτο οι κακόβουλοι και εγκληματικοί τιτάνες τον επιβουλεύτηκαν, κατόρθωσαν να τον αποσπάσουν από τους κούρητες, τον διαμέλισαν και τον έφαγαν, εκτός από την καρδιά του, που τη γλύτωσε η Αθηνά. Ο Δίας για να τους εκδικηθεί του κατακεραύνωσε. Από τη στάχτη των κεραυνωμένων τιτάνων, όπως πίστευαν οι ορφικοί, δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι, οι οποίοι κληρονόμησαν δύο φύσεις, την κακή ή τιτανική (το σώμα) και τη θεϊκή (τη ψυχή), γιατί οι τιτάνες είχαν φάει το Ζαγρέα. Για τους ορφικούς ο φόνος και το φάγωμα του Ζαγρέα θεωρήθηκε το μεγαλύτερο αμάρτημα και έτσι εξηγείται με ακρίβεια η έντονη αποστροφή τους προς το φόνο, την ωμοφαγία, την κρεοφαγία και τις νεκρικές επαφές. Αυτό άλλωστε το ζήτησε επιτακτικά ο ίδιος ο Ορφέας, με τις εντολές “φόνων απέχεσθαι” και “σαρκών εδωδής απέχεσθαι”. Στο σημείο αυτό μας δίνεται η ευκαιρία να αναζητήσουμε μερικά στοιχεία για τη μορφή του Ορφέα, παρόλο που τα μεθοδολογικά προβλήματα είναι μεγάλα. Για αυτό θα μείνουμε σε δύο μόνο εκδοχές σχετικά με τον ιδρυτή του ορφισμού. Σύμφωνα με την πρώτη πρόκειται για τον περίφημο θρακιώτη λυράρη και τραγουδιστή, ο οποίος με τον ήχο της λύρας του προσέλκυε όχι μόνο τα έμψυχα όντα αλλά και ολόκληρη τη φύση. Ακόμη, είναι πιθανό να συνέθεσε αυτός ο ίδιος τους ύμνους, τους χρησμούς και τις καθαρτικές φράσεις των ορφικών τελετών. Σύμφωνα με την άλλη εκδοχή, πρόκειται για κάποιο σοφό άνδρα με βαθειά θεολογική σκέψη και έμπνευση, που ανάπτυξε την φιλοσοφική κοσμογονία του “ιερού λόγου” και σύνολη τη διδασκαλία του ορφισμού. Κλείνοντας, θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόμασταν στις πηγές του ορφισμού. Κυριότερη πηγή είναι τα περίφημα χρυσά φύλλα, δηλαδή χρυσά ελάσματα που τοποθετούνται στους τάφους των νεκρών και περιείχαν οδηγίες για το ταξίδι τους προς τον Άδη. Δεύτερη πηγή είναι το έργο “Εις Άδου καταβάσεις”, ιστορίες από θνητούς που κατέβηκαν στον Άδη, μια από τις οποίες συνέγραψε σίγουρα ο Ορφέας ίσως και περισσότερες. Αυτό που προκύπτει ως κύρια ιδέα για το θρησκευτικό φαινόμενο του ορφισμού από τις δύο αυτές πηγές είναι ταυτόχρονα και μια περιεκτική ανασκόπηση όλων των στοιχείων που είδαμε από την αρχή. Η έμμονη ανησυχία των ορφικών, που εκδηλωνόταν μ’ έναν ασταμάτητο πόλεμο κατά των ορέξεων του σώματος, συνίστατο στην αγωνία για το υπερπέραν και την εκεί τύχη τους.
18. ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΜΟΣ: Μυστικιστικό ρεύμα που οι οπαδοί του πιστεύουν στη μετά θάνατον ζωή των ψυχών των νεκρών και στη δυνατότητα επικοινωνίας μαζί τους. Εμφανίστηκε το 19ο αι. στις Η.Π.Α. Ανάγεται στα αρχαία ψυχιστικά δόγματα και στις πολύμορφες αντιλήψεις για την ύπαρξη υπερφυσικού κόσμου ακι άυλων όντων και στη δυνατότητα επικοινωνίας ορισμένων μυημένων μαζί τους. κάτω από ορισμένες ειδικές συνθήκες.
19. ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ: Τέχνη της πρόβλεψης του μέλλοντος μέσω της ανάλυσης εξωτερικών στοιχείων που θεωρούνται σύμβολα ή σημάδια της θείας θέλησης (θέση των άστρων, πέταγμα των πουλιών, εξέταση των σπλάχνων των θυμάτων που θυσιάστηκαν, κλήρωση αριθμών κ.τλ.).
20. ΡΑΒΔΟΣΚΟΠΙΑ: Ικανότητα (λέγεται και ραβδομαντεία) μερικών ατόμων να αισθάνονται την ύπαρξη νερού ή συγκεκριμένων ορυκτών στο υπέδαφος με τη βοήθεια μιας ράβδου ή ενός εκκρεμούς που κρατούν στα χέρια. Η ραβδοσκοπία είναι πάρα πολύ παλιά τεχνική που χρησιμοποιούνταν και για την ανακάλυψη του σταδίου των νοσημάτων διαφόρων οργάνων.
21. ΡΟΔΟΣΤΑΥΡΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ: Γερμανική θεοσοφική Ένωση που ιδρύθηκε από τον Ρόζενκροϊτζ τον 15ο αι. και άκμασε τον 17ο αι., και περιλάμβανε αστρολόγους, μάγους και επιστήμονες που κήρυτταν και επιθυμούσαν την πνευματική ανανέωση του κόσμου.
22. ΣΙΒΥΛΛΕΙΑ ΒΙΒΛΙΑ: Βιβλία που περιείχαν χρησμούς της Σίβυλλας Κουμάνα, που σύμφωνα με την παράδοση, παραδόθηκαν στον βασιλιά της Ρώμης, Ταρκύνιο Πρίσκο. Τα βιβλία καταστράφηκαν μετά τη λεηλασία του ναού, το 83 π.Χ.
23. ΣΟΥΣΟ, ΧΑΪΝΡΙΧ: Γερμανός μυστικιστής, (γύρω στα 1293 - 1366), μαθητής του Έκχαρτ. Το έργο του, αποτέλεσμα περισσότερο μυστικιστικής και ασκητικής εμπειρίας παρά μελέτης, είναι από τα πιο αξιόλογα του γερμανικού μυστικισμού. Έργα του: Bιβλίο της αλήθειας (περίπου το 1327), Βιβλίο της εσωτερικής σοφίας (περίπου το 1328), Συλλογή επιστολών.
24. ΣΤΟΑ: α) Στη βοτανική είναι η κοιλότητα της ωοθήκης στην οποία βρίσκονται τα ωάρια. β) Στην ανατομία, είναι το κενό διάστημα ή η κοιλότητα που περιέχει ένα όργανο. γ) Στο μασονικό λεξιλόγιο, ο όρος σημαίνει είτε τον τόπο συγκεντρώσεων είτε το σύνολο των μελών ενός τμήματος. Μεγάλη Στοά είναι ο κεντρικός οργανισμός απ’ τον οποίο εξαρτώνται όλα τα τμήματα.
25. ΤΑΟΥΛΕΡΟ, ΤΖΟΒΑΝΙ (περίπου 1300 - 1361): Ιταλοποιημένο όνομα του Γιόχαν Τάουλερ (Johann Tauler), Γερμανού μυστικιστή. Δομινικανός. Στα κηρύγματά του εξήγησε πώς η ψυχή, μέσω του ασκητισμού, φτάνει στη μυστικιστική ένωση με το Θεό.
26. ΤΑΡΩ: Είδος χαρτοπαιγνίου, που παίζεται με 22 κάρτες με φιγούρες που ενώνονται σε 4 αριθμητικές σειρές, (στο νούμερο 56). Τα χαρτιά αυτά χρησιμοποιούνται επίσης και για την πρόβλεψη του μέλλοντος.
27. ΦΥΛΑΚΤΟ: Αντικείμενο φορέας μαγικής δύναμης, που διαφυλάττει από εχθρικές δυνάμεις και έχει αποτροπιαστικές και εξευμενιστικές ιδιότητες. Η χρήση του ανάγεται στους πρωτόγονους χρόνους, στις πρώτες μορφές θρησκείας. Διαδεδομένο και στο χριστιανισμό, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια, όπου γι' αυτό το σκοπό χρησιμοποιούσαν λείψανα αγίων ή κομμάτια από το Τίμιο Ξύλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου